Su Ayak İzinin Hesaplanması ve Raporlanması
- Kullandığımız, giydiğimiz, aldığımız, sattığımız ve yediğimiz her şeyin yapımı su gerektirir. Su ayak izi, kullanmakta olduğumuz ürün ve hizmetlerin her birini üretirken kullanılan su miktarını tarif eder. Pirinç yetiştirmek gibi tek bir süreç, kot pantolon gibi bir ürün, arabamıza koyduğumuz yakıt veya çok uluslu bir şirketin tamamı için ölçülebilir.Su ayak iziayrıca bize belirli bir ülke tarafından veya küresel olarak belirli bir nehir havzasında veya bir akiferden ne kadar su tüketildiğini de söyleyebilir. Bu noktada su ayak izi nedir sorusunun cevabı, insanlığın tüketilen ve/veya kirlenen su miktarları cinsinden tatlı su tahsisinin bir ölçüsüdür şeklinde yanıtlanabilir. Bu aynı zamanda su ayak izi tanımı için de güzel bir örnektir.
- Sorduğunuz soruyla ilintili olarak, su ayak izi, üretimde her bir ton başına, her bir hektar başına ve diğer fonksiyonel birimlerde metreküp olarak ölçülebilmektedir. Su ayak izini tarif eden üç bileşen mevcuttur: yeşil, mavi ve ayrıca gri. Bu bileşenler su ayak izi renkleriolarak da tanınmaktadırlar. Su ayak izi projesikapsamında sıkça kullanılan su ayak izi renkleri ise su ayak izi çeşitleri hakkında detaylıca bilgi sağlaması ve su ayak izi hesaplama için kolaylık sağlaması açsından önem taşımaktadır.
Su Ayak İzi Nasıl Hesaplanır?
- Örneğin bir ülkenin su ayak izi şu dört faktörle ölçülür: Bir ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) ile su ayak izi arasında elbette bir korelasyon vardır. GSYİH ne kadar büyükse, su ayak izi de o kadar büyük olur. Bir ülkedeki tüketim alışkanlıkları, su ayak izini, özellikle üretimi için büyük miktarda su gerektiren maddelerin tüketimini belirler. Sıcaklığın yüksek olduğu ve dolayısıyla buharlaşma talebinin daha fazla olduğu ülkelerde mahsuller daha fazla suya ihtiyaç duyar. Verimsizlikler nedeniyle tarımsal performansı düşük olan ülkeler – örneğin Tayland veya Mali gibi – yüksek su ayak izlerine sahiptir.
- Uluslararası sorumluluklar nedeniyle su stresi alanlarının belirlenmesi ve aşırı su kullanımının değerlendirilmesi önemlidir. Su ayak izi kavramı, su kıtlığı olan ülkeler pahasına gizli su ticaretini daha şeffaf hale getirebilir. Ancak, genellikle kullanılan su miktarını azaltmakla ilgili değildir. Daha ziyade, su yoğun ürünlerin ihracatı yoluyla suyun aşırı kullanımının olumsuz ekolojik ve sosyal etkilere yol açtığı bölgeler için eylem seçenekleri ile ilgilidir. Amaç, yenilenebilir su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımıdır. Suyun yerel mevcudiyeti, doğrudan ve dolaylı su tüketiminin değerlendirilmesi için çok önemlidir. Su bakımından zengin bölgelerde yüksek su ayak izi, kurak bölgelerde veya çöl alanlarında yüksek su ayak izinden daha az sorun teşkil eder. Su ayak izi (çok) büyükse, önlemler alınmalıdır. Seçeneklerden biri, tüketimde hedeflenen bir değişikliktir. Ancak bu, ancak yüksek su tüketimleri nedeniyle üretim sahasındaki insanlar ve çevre için önemli sonuçları olan ürünlerden hedefli bir şekilde feragat edilmesini sağlayan yeterli bilgi mevcut olduğunda mümkündür
