Kurumsal Karbon Ayak İzi
Bireylerin her birinin kendi kişisel karbon ayak izi olduğu gibi, şirketler de sera gazı üreten faaliyetler yürütmektedir. Yani daha büyük ölçekte şirketlerin karbon ayak izi söz konusudur. Bunun örnekleri, üretim aşaması veya ürünlerin nakliyesi sırasındadır. Bir kuruluşun karbon ayak izi, söz konusu şirketin gerçekleştirdiği faaliyet yoluyla doğrudan veya dolaylı olarak yayılan tüm sera gazı emisyonlarını ölçer. Şirketleri küresel ısınmayla mücadeleye yönelik politikalar benimsemeye iten güçler hem zorunlu (uluslararası anlaşmalar, ulusal mevzuat vb.) hem de gönüllü (çevresel kanaat, kaynak tasarrufu vb.) olabilir.
Kurumsal Karbon Ayak İzi Nasıl Ölçülür?
İşletmeler için karbon ayak izini hesaplamak, bir kuruluşun gezegen üzerindeki etkisini bilmesi ve bunu azaltmak için harekete geçmesi için ilk adımdır. Bir işletmenin karbon ayak izini hesaplama formülü basittir: sonuç, faaliyet (veya tüketim) verilerinin ilgili emisyon faktörü ile çarpılmasıyla elde edilir. Bu formüle dayalı olarak, karbon ayak izini hesaplamak için çeşitli metodolojiler vardır (UNE-ISO 14064, GHG Protokolü, vb.). Ekolojik ayak izi hesaplama ya da karbon ayak izi hesaplama kabaca şu formül ile tarih edilir; Karbon Ayak İzi = Faaliyet Verileri x Emisyon Faktörü’dür. Burada faaliyet verileri, sera gazı emisyonları oluşturan faaliyet seviyesini tanımlayan parametredir. Emisyon faktörü ise her bir faaliyet için yayılan sera gazı miktarı olarak tanımlanmaktadır. Bu noktada sera gazının ve sera etkisinin ne olduğu bilgisi de önem taşımaktadır. Bir sera, bitkilerin yaşamasına uygun bir atmosfer oluşturmak için, camdan veya naylondan inşa edilen bir yapıdır. Bu yapı güneşten gelen sıcaklığı içinde tutar. Dolayısıyla dış mekan soğuk olsa da bitkiler bu durumdan etkilenmez. Atmosfere rağmen, özellikle dejenerasyondan dolayı atomesferin üzerindeki bazı moleküller Dünya'nın ısısını absorbe eder ve enerjiyi hapseder. Bu duruma sera etkisi, ısıyı absorbe eden moleküllere de sera gazı adı verilir. Sera gazları, bitkilerin yaşadığı seranın dışını kaplayan cam veya naylon gibi sert bir yüzey oluşturmaz. Ancak, gezegenin ısısını koruma konusunda benzer bir etkiye sahiptir. Bu sebeple, bu sürece “Sera Etkisi” adı verilmiştir. Sera etkisi, gezegenimizdeki sıcaklıkları ılıman ve canlılar için uygun tutar. Sera gazları, su buharı, karbondioksit, metan, azot oksit, florlu gazlar ve ozonu kapsar. Atmosferde bu gazların bazıları bulunmaz, ancak bulunan her gazın evrene büyük etkisi söz konusu olabilir. Gazları emen moleküller bir süre sonra ısıyı serbest bırakır ve bu ısı genellikle başka bir molekül tarafından absorbe edilir. Kısaca, sera gazları, yayılan termal kızılötesi radyasyonu etkin bir şekilde emer. Atmosferik radyasyon, Dünya'nın yüzeyine aşağıya doğru yayılır. Böylece, sera gazları tarafından ısı yüzey-troposferde hapsedilir. Buna sera etkisi denir.
